සිංහලේ: රුහුණේ පැරණි පුදබිම් 2 - කොට්ට ඉඹුල්වල පුරාණ රජමහා විහාරය.

Thursday, October 13, 2016

රුහුණේ පැරණි පුදබිම් 2 - කොට්ට ඉඹුල්වල පුරාණ රජමහා විහාරය.

වර්තමාන සබරගමු පළාතට අයත් පැරණි අටකලන් කෝරළයේ කඳවෙල් පත්තුවේ කොට්ට ඉඹුල්වල පුරාණ රජමහා විහාරය පිහිටා ඇත. මෙම විහාරය ඉදිකර ඇති කටාරම් කෙටූ ගල් ලෙන බෞද්ධාගම මෙරටට හඳුන්වාදුන් මුල් යුගයේ ඉදි කල එකක් බවට විශ්වාස කෙරේ. මහාවංශයේ සඳහන් වන දෙවනපෑතිස් රජු කල අනුරාධපුර ජය ශ්‍රීමහා බෝධි රෝපන උත්සවයට චන්දනගාමයේ සිට පැමිණි ක්ෂත්‍රියන්ගේ පාලනය පැවැති ප්‍රදේශය වලවේ ගඟේ ඉහල ප්‍රදේශයේ පිහිටි හඳගිරිය නමින් දැනට හඳුන්වන ප්‍රදේශය ආශ්‍රිතව පැවැති බවට මතයක් ඉදිරිපත් කරන පූජ්‍ය එල්ලාවල මේධානන්ද හිමියන් එම ප්‍රදේශය සහ අවට විසිරී ඇති චන්දනගාමයේ පැරණි ස්ථාන අතරට මෙම විහාරයද ඇතුලත් කරයි.

කටාරමට පහලින් ඇති සිතුවම්

විහාරයට පිවිසෙන පියගැට පෙළ දෙපස ශිලා ලිපි දෙකක් ඇති මුත් එහි සඳහන් කිසිවක් කියවීමට නොහැකි තරමට මැකී ගොස් ඇත. එනමුත් ඉරි වලින් වෙන්කර ලියා ඇති බැවින් එම ලිපි කෝට්ටේ යුගයට අයත් බවට අනුමාන කල හැක. විහාරස්ථානයේ ඇති පුස්කොළ ලියවිල්ලක සඳහන් වන ආකාරයට 6 වන පරාක්‍රමබාහු රජතුමා විසින් මෙම විහාරය ප්‍රතිසංස්කරණය කර ඇති බැවින් බොහෝවිට මෙම ශිලා ලිපි එතුමන් විසින් පිහිටුවන්නට ඇත.

මාර සෙනඟ නිරූපිත සිතුවමක්

එම ලියවිල්ලේ වැඩිදුරටත් සඳහන් වන පරිදි මෙහි සඟ පරපුර ආරම්භ වන්නේ වලගම්බා රජු කලය. මෙරට ලෙන් විහාර පිහිටි සියලුම ස්ථාන ආශ්‍රිතව පැතිරී ඇති සුලභ ජනප්‍රවාදයක් වන වලගම්බා රජතුමන් සොලී ආක්‍රමණ කාලයේ සැඟවී සිටි ස්ථානයක් ලෙසට කොට්ට ඉඹුල්වල ගැනද එහි සඳහන් වේ. මේ විහාරයේ විහාරාධිපති හිමියන්ගේද සහය ඇතිව එතුමන් රණගුළුපොලින්(කොට්ට ඉඹුල්වල?) සේනාව රැස්කරවා හම්බේගමුවට ගොස් එහි කොටවෙහෙර වැසි තෙරණුවන්ගේද සහය ඇතිව සේනාව තර කරගනිමින් සොලීන් පලවා හැරීමෙන් පසුව, උපකාර කල මෙහි විහාරාධිපති හිමියන්ට 'අභයරාජ' නම් ගෞරව නාමයක් දුන් බව එහි සඳහන් වේ. එතැන් සිට නොකැඩී පැවතෙන මෑත භාගයේ මෙහි වැඩ විසූ තඹගමුවේ බුද්ධරක්ඛිත තෙරුන් දක්වා සිටි සඟ පරපුරු 22 පිළිබඳවද එහි විස්තර වේ. කෙසේ නමුත් මෙහි අන්තර්ගතයේ ඇතැම් කරුණු සහ එහි ඓතිහාසිකත්වය පිළිබඳ විශ්වාස කල නොහැක.

මහනුවර සම්ප්‍රදායේ සිතුවම්

බොහෝවිට එම ලිපිය පාදක කරගනිමින් පූජ්‍ය කිරිඇල්ලේ ඤාණවිමල හිමියන් පවසන්නේ මෙහි පැරණි දාගැබ පළමුවෙනි භුවනෙකබාහු රජු විසින් කරවන ලද බවය. එසේම 6 වන පැරකුම්බා රජු කරවූ පැපිලියානේ සුනේත්‍රා දේවි පිරිවෙණ, සපරගමු සමන් වෙහෙර, සමන් දේවාලය සහ මෙම විහාරය අතර සමන් වෙහෙර පිරිත් නිලය ආදී ආගමික කටයුතු පිළිබඳ සමීප සම්බන්ධතාවයක් තිබී ඇත (එම පිරිත් නිලය අදද පැවරී ඇත්තේ මෙම විහාරයටය). විහාරයේ ඇති තඹ සන්නසකට අනුව මෙහි වැඩසිටි කොට්ට ඉඹුල්වල අනෝමදස්සි තෙරුන් මෙහි පැරණි දාගැබ ප්‍රතිසංස්කරණය කරවා ප්‍රාකාරයක් බැඳ, රිදී 1285 ක වියදමින් ගනේගම අරමණපොළ විහාරයේද 13 රියන් දාගැබක් තනවා, එම විහාරයේම ප්‍රතිමා වහන්සේලා තුන් නමක වැඩ නිමවා එම පින් මහවාසලට අනුමෝදන් කරවූ බැවින් ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජ තෙමේ සිය රාජ්‍යයත්වයෙන් දසවැන්නේ (බු.ව. 2341 එනම් ක්‍රි.ව. 1808) මෙම විහාරස්ථාන දෙකට මඩ අක්කර පහළොස් දහසක ඉඩම් පරිත්‍යාගයක් සිදු කර ඇත.